Więcej informacji na temat piołunu – skład i pochodzenie
Skąd pochodzi piołun? Piołun to wieloletnia roślina o silnym zapachu, która należy do rodziny astrowatych (złożonych). Wyróżnia ją bardzo ostry zapach i niezwykle gorzki smak. Krewni piołunu także mają korzystny wpływ na organizm człowieka. Popularnym ziołem jest na przykład Artemisia vulgaris (bylica).
Roślina jest dość popularna i można ją zbierać w Europie, a także w części Afryki Azji. Zawleczono ją także do USA. Piołun to niewielka roślina, dorastająca do około 1.2 metra. Ma zielono-szaro-białe łodygi pokryte włoskami, oraz żółto-zielone liście. Wydzielają one żywicę, która ma chronić roślinę przed insektami.
Bylica roczna (Artemisia annua), to roślina występująca w Azji, którą można znaleźć także w innych rejonach świata.
Ze względu na to, że dość trudno odróżnić odmiany piołunu, zalecam raczej kupowanie go w sklepie zielarskim. Można go wykorzystywać zarówno po wysuszeniu, jak i w formie świeżej. W zielarstwie wykorzystuje się całą roślinę (gałązki, liście i kwiaty). Olejek z piołunu, jest pozyskiwany z liści i kwiatów, w procesie destylacji parowej. Olejek eteryczny z piołunu, zawiera 28 składników aktywnych, które stanowią aż 93% jego składu. Jego głównym składnikiem jest B-pinen oraz b-tujon.
Tujon to trucizna, którą usuwa się w procesie produkcji napojów alkoholowych. Napoje alkoholowe z piołunem dostępne obecnie, nie zawierają tujonu.
Historia stosowania piołunu i inne ciekawostki
Angielska nazwa piołunu to „wormwood”, co wskazuje na jego działanie przeciwpasożytnicze.
W starożytnym Egipcie, wykorzystywano go jako dodatek do wina. To także jedno z najważniejszych ziół w europejskiej medycynie ludowej. Tradycyjnie stosuje się go jako zioło na poprawienie trawienia, chociaż jego smak jest tak gorzki, że wypiją go tylko najbardziej zdesperowane osoby.
W XIX-wiecznej Francji, bardzo popularne było picie absyntu, który powodował silne uzależnienie i nieodwracalne zniszczenie centralnego układu nerwowego.
Amatorami absyntu byli znani artyści, tacy, jak Ernest Hemingway, Henri Toulouse-Lautrec czy van Gogh. Bardzo możliwe jest, że w przypadku van Gogha, nadmierne picie absyntu, od którego był uzależniony, stało się przyczyną choroby psychicznej. Uwagę zwraca także charakterystyczna barwa obrazów artysty – żółto-zielone zabarwienie, mogło być wywołane przez tujon.
Sam absynt, to alkohol z aromatem anyżu, który pozyskuje się z kilku różnych roślin. W jego skład, wchodzi między innymi piołun, anyż i koper włoski. Nie można go kupić w USA, oraz w wielu innych krajach. W Europie, dopuszcza się sprzedaż alkoholu, który zawiera mniej niż 35 mg tej substancji na litr.
Ograniczenia w sprzedaży nalewek zawierających tujon są związane z jego toksycznością. Im mocniejszy napój alkoholowy, tym zwykle zawartość tujonu jest większa. Piołun może być także pozbawiony tujonu – używa się go do produkcji takich nalewek, jak na przykład wermut.
Piołun stanowi częsty motyw w literaturze – pojawiał się między innymi w Draculi oraz w sztuce Romeo i Julia.
Wiele odwołań do piołunu znajdziemy także w Biblii. Pojawia się on między innymi w Apokalipsie.
W jaki sposób można używać piołun?
Piołun w formie suszonej, zawiera bardzo mało (lub wcale) tujonu. Aby zrobić napar z piołunu, zaparz od pół do jednej łyżeczki suszonego lub świeżego piołunu w jednej szklance wrzątku i naparzaj przez 15 minut. Moim zdaniem, napar z więcej niż pół łyżeczki piołunu jest tak gorzki, że nie nadaje się do picia. Nie powinno się zostawiać naparu na dłużej niż 15 minut, bo herbata staje się bardzo gorzka. Aby osiągnąć najlepsze efekty działania, piołun nie powinien być słodzony („gorzkie lekarstwo działa najlepiej”), a gorycz, można nieco zmniejszyć, dodając do piołunu nieco mięty pieprzowej i anyżu.
Piołun jest szczególnie pomocny w dolegliwościach trawiennych oraz przy wzdęciach. Piołun pije się małymi łyczkami, ponieważ jego gorzki smak, wpływa na lepsze wydzielanie żółci i soku żołądkowego. Może być stosowany także jako napar, który zwiększa ilość energii.
W przypadku pasożytów, nie zależy nam na gorzkim smaku, dlatego piołun jest podawany w formie kapsułek.
Piołun może być stosowany także jako dodatek do innych naparów ziołowych, które mają wspierać zdrowie układu trawiennego.
Jakie efekty uboczne i interakcje wywołuje piołun?
Piołun nie jest ziołem, które stosuje się przez długi czas. Stosowanie go w zbyt dużej dawce, może prowadzić do zatrucia. Najlepiej jest przyjmować go w formie suszonych liści, które zawierają bardzo mało olejku eterycznego i tujonu.
Piołun można znaleźć bez problemów w polskich sklepach, jednak FDA uznaje go za zbyt niebezpieczne zioło, by móc je samodzielnie stosować. Jeśli wybierasz alkohol na bazie piołunu, upewnij się, że nie zawiera on tujonu. Złym wyborem jest samodzielne robienie alkoholów na bazie piołunu, ponieważ wtedy nie mamy kontroli, nad zawartością tego składnika. Jeśli stosujesz go dłużej niż przez 4 tygodnie, piołun może spowodować takie efekty, jak mdłości, wymioty, bezsenność, zawroty głowy i drgawki.
Inne efekty uboczne bardzo dużych dawek piołunu, to porażenie mięśni, uszkodzenie nerek, wymioty, skurcze żołądka, zatrzymanie moczu, pragnienie, paraliż, a nawet śmierć.
Nie wolno go przyjmować w ciąży i w okresie karmienia piersią. Może on stać się przyczyną poronienia lub przedwczesnego porodu, ponieważ pobudza prace macicy.
Osoby, które mają alergie na rośliny z rodziny astrowatych i złożonych, powinny unikać przyjmowania tego zioła.
Osoby cierpiące na rzadką chorobę, porfirię, powinny szczególnie unikać piołunu, ponieważ nasila on objawy dolegliwości.
Jeśli cierpisz na epilepsję lub miałeś kiedyś napad drgawek, przed zastosowaniem piołunu porozmawiaj z lekarzem. Może być on przyczyną nasilenia się choroby.
Piołun nie powinien być stosowany także przez osoby z chorobami nerek. Tujon może być przyczyną pogorszenia dolegliwości.
Olejek z piołunu jest szczególnie niebezpieczny, z uwagi na to, że zawiera wysoką zawartość tujonu.
Nie należy stosować go na skórę ani doustnie, a najlepiej, nie stosować go wcale, ponieważ jest silną trucizną. Piołun może także zmniejszać skuteczność leków przeciwdrgawkowych.
Podsumowanie
Jednym z najsłynniejszych produktów zawierających piołun, jest absynt, jednak to nie jedyne zastosowanie tego zioła. Jest stosowany także jako lek przeciwpasożytniczy, który ułatwia pozbycie się glist i owsików. Ma także bardzo silne działanie przeciwmalaryczne.
Piołun niszczy komórki rakowe oraz wspiera walkę z anoreksją, bezsennością, wzdęciami i niestrawnością, a także z żółtaczką.
Zioło jest stosowane także po to, by łatwiej pozbyć się malarii, pozbyć się komórek nowotworowych, wyeliminować pasożyty, zmniejszyć objawy choroby Leśniowskiego-Crohna. Piołun ma także silne działanie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne.