Borelioza to choroba, dająca wiele niekorzystnych objawów, która przenosi się w skutek ugryzienia kleszczy i innych owadów. Choroba ma często charakter skupiskowy i występuje w pewnych rejonach świata znacznie częściej, niż w innych. Znane są nawet przypadki zachorowania na boreliozę dużej części populacji osób, żyjących w miasteczkach w USA. Większość badań na temat boreliozy pochodzi właśnie z USA. Badacze z Michigan odkryli między innymi, że stale rośnie ryzyko zakażenia boreliozą wywołane ugryzieniami owadów, takich jak komary, a także pająków i pcheł. Wcześniej za główne źródło zakażenia boreliozą, uznawano przede wszystkim kleszcze.
Co roku boreliozę diagnozuje się u około 300 000 mieszkańców USA, a kilkakrotnie więcej osób, choruje na tę dolegliwość bez świadomości zarażenia. Odsetek występowania boreliozy jest największy w rejonach z dużą powierzchnią lasów i innych terenów zielonych.
Borelioza daje takie objawy, jak bóle mięśni i bóle głowy, a także bolesność stawów. Przypominają one nieco grypę. Gdy choroba jest nieleczona, objawy nasilają się i dochodzi do poważnych stanów zapalnych. Z czasem, mogą powstać groźne powikłania, do których należą między innymi choroby autoimmunologiczne.
Przebieg choroby w dużym stopniu zależy od prawidłowego funkcjonowania naszego układu odpornościowego – jeśli jest on osłabiony, będzie się ona rozwijała znacznie szybciej niż u silnych osób. Istnieje znacznie więcej czynników, które wpływają na rozwój boreliozy i choroba występującą u dwóch różnych osób, może mieć zupełnie inny przebieg. Z tego powodu, lekarz zajmujący się leczeniem boreliozy, powinien dopasować leczenie dokładnie do potrzeb pacjenta.
Jakie są przyczyny i objawy boreliozy?
Większość objawów boreliozy odnosi się do zaburzeń pracy układu odpornościowego, do których dochodzi zaraz po ugryzieniu.
Bakterie boreliozy po ugryzieniu przez kleszcza dostają się do organizmu, i rozprzestrzeniają się na całe ciało, dając objawy przypominające poważny stan zapalny. Mogą one dotykać całego organizmu – od skóry, przez serce, stawy i układ nerwowy.
Objawy boreliozy to między innymi:
Objawy tymczasowe, pojawiające się zaraz po ugryzieniu – wysypka i zaczerwienienie w miejscu ugryzienia kleszcza. W większości przypadków ugryzienia przez zakażonego kleszcza (ale nie we wszystkich), po ugryzieniu, dochodzi do pojawienia się zaczerwienienia w kształcie okręgu, którego centrum stanowi ranka po ogryzieniu. Może się ona pojawić w około 70% przypadków choroby.
Częściej pojawiają się natomiast objawy przypominające grypę. Powinny one zaniepokoić szczególnie wtedy, gdy pojawiły się niedługo po ugryzieniu. Objawy to między innymi, gorączka, bezsenność, bóle karku, nadmierne zmęczenie, dreszcze, poty i bóle mięśni.
Z czasem chory zaczyna odczuwać przewlekłe zmęczenie oraz traci chęć do życia.
Pojawiają się także takie objawy, jak problemy trawienne, mdłości i utrata apetytu.
Zaatakowane zostają także stawy. U około 30% chorych na boreliozę, pojawiają się objawy przypominające stan zapalny stawów, czyli ich bolesność i trudności w poruszaniu się.
Choroba wpływa niekorzystnie na psychikę, powodując zaburzenia nastroju, depresję i chroniczne zmęczenie.
Chory odczuwa także bóle głowy, ma trudności z myśleniem i koncentracją, trudności z kojarzeniem faktów oraz koncentracją.
Co jest prawdziwą przyczyną boreliozy?
Choroba jest wywoływana przez ugryzienie kleszcza, jednak nie jest to jedyna przyczyna zachorowania. Wiele osób nosicielami boreliozy, jednak nie występują u nich żadne objawy zachorowania. Choroba rozwija się wyjątkowo szybko, jeśli napotka na specyficzne warunki, które sprzyjają jej rozwojowi. Może to być związane między innymi z:
- Pogorszoną odpornością
- Pogorszeniem funkcjonowania organizmu na poziomie komórkowym – szczególnie, jeśli chodzi o ochronę tkanek.
- Wcześniejsze zachorowanie na poważne choroby bakteryjne
- Narażenie na czynniki środowiskowe, które szkodzą organizmowi, jak pleśń czy pasożyty.
Borelioza potrafi mieć znacznie silniejszy przebieg wtedy, gdy chorujemy jednocześnie na inne dolegliwości. Zdrowa osoba, która zostanie ugryziona przez zarażonego kleszcza, będzie w stanie szybciej wrócić do zdrowia, niż osoba osłabiona. U osób z gorszą odpornością, choroba potrafi ciągnąć się przez lata i przybrać chroniczny charakter. Często mówi się także o chorobie, nazywanej zespołem następującym po boreliozie, który nie pozwala wrócić do zdrowia przez wiele lat. W takiej sytuacji, pacjent nie może wrócić do zdrowia przez wiele lat, a choroba powoduje u niego pewnego rodzaju niepełnosprawność.
Według specjalistów zajmujących się boreliozą, setki tysięcy osób chorują na boreliozę, a nawet nie zdają sobie z tego sprawy. Nawet negatywne wyniki testów na boreliozę nie są wystarczającym potwierdzeniem tego, że nie jesteśmy chorzy – choroba może rozwijać się i zostawać niewykrywalna.
Dlaczego choroba u niektórych osób rozwija się po cichu, nie dając żadnych objawów, a u innych, atakuje z pełną mocą i staje się dolegliwością przewlekłą? Może to wynikać między innymi z tego, że każdy z nas ma inną wrażliwość na choroby, a co więcej, w naszych organizmach znajdują się także inne bakterie, wirusy, grzyby i komórki nowotworowe. Wszystko to wpływa na zupełnie inną odpowiedź chorobową organizmu na chorobę.
W jaki sposób leczy się boreliozę?
Leczenie boreliozy to poważny problem, ponieważ lekarze często nie biorą tej choroby pod uwagę, przy diagnozowaniu pacjenta. Może być ona pomylona z chorobami bakteryjnymi, wirusowymi oraz autoimmunologicznymi, ponieważ daje objawy przypominające każdą z nich. W tej chwili nie znamy zbyt wielu sposobów na rozpoznanie boreliozy, a testy, które są dostępne w sprzedaży, często zawodzą. Najpopularniejszą metodą rozpoznawania boreliozy, jest testowanie zawartości antyciał na tę chorobę we krwi. Niestety, ale testy tego typu nie działają we wczesnym stadium choroby i często wprowadzają w błąd, dając mylnie negatywną odpowiedź.
W niektórych laboratoriach, można przeprowadzić mikroskopowe badanie krwi pod względem zawartości boreliozy. To jedna z lepszych metod rozpoznawania tej choroby, lecz jest ona nadal droga i mało dostępna. Jeśli chcesz znaleźć miejsce, w którym można przeprowadzić takie badanie, odpowiednie informacje znajdziesz w internecie.
Po zdiagnozowaniu boreliozy, w większości przypadków lekarz zaleca standardową, konwencjonalną procedurę leczenia i przepisuje odpowiednie antybiotyki.
Badania wskazują na to, że podanie odpowiednich dawek antybiotyków niedługo po zachorowaniu, pozwala na powrót do zdrowia u większości osób. W terapii boreliozy podaje się zwykle kombinację amoksycykliny, cerufoksymu lub doksycykliny, przez około 2- 4 tygodnie. Pomagają one w największym stopniu osobom, u których choroba nie zdążyła się rozwinąć. Jeśli borelioza zaatakowała już układ nerwowy, antybiotyki mogą być za słabe, by pozwolić na jej wyeliminowanie.
W USA naukowcy doszli do wniosku, że kluczowym elementem leczenia boreliozy za pomocą antybiotyków jest czas. Jeśli chory będzie zwlekał z udaniem się do lekarza, po ugryzieniu kleszcza, szansa na to, że leczenie nie przyniesie pozytywnego skutku, znacznie rośnie.
Antybiotyki nie mają też wszechmocnego działania i niszczą jedynie bakterie boreliozy, natomiast nie pomogą w przypadku jej skutków ubocznych. Wiadomo także, że antybiotyki mają szereg działań niepożądanych, a w wielu przypadkach (jak na przykład ciąża), nie mogą być zastosowane. Innym przeciwwskazaniem do stosowania antybiotyków, jest alergia.
Antybiotyki osłabiają układ odpornościowy i z czasem, bakterie się do nich przyzwyczajają, co powoduje zmniejszenie odpowiedzi na ich podanie. Niestety, ale nie znamy jeszcze antybiotyków działających wybiórczo i stosując terapię antybiotykowa, zawsze narażamy się na wyjałowienie układu pokarmowego. Na skutek takiego leczenia boreliozy, dochodzi także do powstania szczepów, które są oporne na te same antybiotyki.
Jak chronić się przed boreliozą?
Aby uniknąć negatywnych skutków zdrowotnych boreliozy, powinieneś przede wszystkim zapobiegać jej powstawaniu oraz reagować na jej wczesne objawy. Kroki, które warto wykonać, by zapobiegać boreliozie, to między innymi:
Używanie skutecznego środka odstraszającego owady – najlepiej, jeśli jest on na bazie naturalnych olejków eterycznych. Stosuj go zawsze, gdy znajdujesz się w miejscu, w którym może być więcej kleszczy. To przede wszystkim składowiska drewna, ogrody, las, okolice rzeki lub jeziora. Nie zapominaj o ochronie przed kleszczami, gdy jesteś na wycieczce przełajowej lub campingu.
Najlepszym rozwiązaniem jest zakładanie długich spodni wpuszczonych w wysokie buty, oraz zakładanie długich skarpetek. Warto ubierać się w jasne tkaniny, ponieważ można na nich łatwiej wypatrzyć kleszcza.
Po powrocie z lasu, sprawdź dokładnie skórę i zobacz, czy nie ma na niej kleszczy. Jeśli założyłeś odpowiedni strój, kleszcze mogą znajdować się przede wszystkim na odsłoniętych partiach skóry.
Kobiety w ciąży powinny unikać chodzenia w miejsca, gdzie ryzyko zarażenia boreliozą jest wysokie. W niektórych regionach, kleszczy jest znacznie więcej niż w innych i najlepiej jest ich unikać.
Nie możesz też zapominać o wzmacnianiu swojej odporności, dzięki czemu, nawet jeśli zostaniesz ugryziony przez kleszcza, Twój organizm łatwo poradzi sobie z zachorowaniem.